De som van onze gezamenlijke kortzichtigheid

In het leven zul je hoe dan ook – naast de leuke, gelukkige momenten – te maken krijgen met verdriet, pijn en rouw. Een werkelijkheid – die niet anders zal worden dan het is – waar de mens altijd mee geworsteld heeft. Met als resultaat dat er diverse copingmechanismen zijn ontwikkeld. Wat mij wel opvalt hierin is dat er een breed gedragen opvatting lijkt te bestaan dat ‘praten erover’ helpt. Of beter gezegd: móét helpen.

Maar is dat zo?

Hebben we niet te maken met een cultureel gekleurde blinde vlek waarin dialoog is verheven tot dé coping voor alles wat mis kan gaan. Soms kan praten de situatie juist verergeren. Ieder persoon gaat op zijn eigen manier om met emotionele disbalans in het leven. Wat voor de één werkt, hoeft voor de ander niet te werken.

Het unieke van de individu staat niet toe om één manier van (rouw)verwerking te universaliseren. Of het te beschouwen als ‘de beste manier’, het hoogste in de copinghiërarchie. Je wordt in onze tijdgeest werkelijk doodgegooid met ‘dialoog’ over alles en nog wat. Dat je je soms afvraagt of het middel nu niet is gaan dienen als doel.

De manieren van verwerking van verdriet zijn net zo divers als de mensheid zelf. Het is belangrijk elkaar, en vooral je kinderen, daarin de ruimte te geven. Exploreer wat werkt i.p.v. koppig op een dwingende manier te pushen wat volgens jou zou moeten werken.

Ibn Sa’d (230H) heeft in zijn Kitab at-Tabaqat overgeleverd dat Waqid, de zoon van de sahabi ‘Abdullah b. ‘Umar (73H), was overleden aan oedeem. ‘Abdullah b. ‘Umar verrichtte hierop het Janazahgebed voor zijn zoon en begroef hem. Vervolgens nodigde hij bedoeïenen uit en speelde wedstrijd met ze. Nafi’, de knecht van ‘Abdullah b. ‘Umar, was hier verbaasd over. Hij zei: “Je hebt net Waqid begraven, en nu speel je wedstrijd met de bedoeïenen?!” Waarop ‘Abdullah b. ‘Umar antwoordde:

ويحك يا نافع, إذا رأيت الله قد غلب على أمر فاله عنه

Oh Nafi’! Als je ziet dat Allah een gebeurtenis reeds bepaald heeft, leidt jezelf er dan van af.

‘Abdullah b. ‘Umar stond machteloos bij de bepaling van Allah. Bij het feit dat zijn zoon aan een verschrikkelijke ziekte overleed. Natuurlijk had hij verdriet, hij was net zo mens als wij. Geen daad, wens of gevoel zou hem echter zijn zoon teruggeven. Hij zocht afleiding in de vorm van fysieke beweging in groepsverband. Dit verlichtte voor hem de mentale en emotionele pijn die hij op dat moment ervoer. Dat was zijn coping.

Laten we hier een voorbeeld aan nemen, hoe vreemd het ook kan overkomen bij anderen. Niet elke activiteit die wij associëren met ‘leuk’ wordt per se om die reden gedaan. Ieder mens is uniek in zijn verwerking, zoals ieder mens ook uniek is in zijn mentale en fysieke gesteldheid.

Sociale druk is niet iets buiten ons. Wij zíjn die sociale druk, wij creëren het samen. Het is de som van onze gezamenlijke kortzichtigheid. Dit zet de ander ertoe zich op een manier te gedragen die hem niet helpt in de verwerking die hij heeft op dat moment nodig heeft. Dat stoppen we ook samen, beginnend bij jezelf. De ander hoeft zich niet te schikken aan jouw manier.

Het is niet nodig. Het is ongezond. Om de simpele formule: hij ≠ jij.