Dankzij een motie van DENK in de Utrechtse gemeenteraad wordt het daar binnenkort mogelijk voor een BOA om godsdienstige uitingen te dragen, bijvoorbeeld een keppeltje of een hoofddoek. De usual suspects stonden direct klaar om hun afkeur hierover uit te spreken. Zoals verwacht ging het daarbij bijna alleen over de hoofddoek en niet godsdienstige uitingen in het algemeen.
Richard Gerrits, voorzitter van de bond BOA ACP, betoogde dat er helemaal geen behoefte aan verandering was. “Wij horen ook geen geluiden dat het mensen met een bepaalde achtergrond beperkt om aan de boa-opleiding te beginnen,” zei hij tegen de NOS. Echter, iedereen met kennis over corporate diversity weet dat de kern van het probleem juist is dat de top dergelijke geluiden niet hoort juist omdat diversiteit afwezig is. Onbedoeld bevestigt hij dus eerder de noodzaak dan dat hij het ontkent.
Maar het meest gehoorde argument is dat van De Neutrale Overheid. Het uniform – zo wordt gesteld – is er om neutraliteit uit te stralen. Een BOA vertegenwoordigt de overheid, niet zichzelf. Zichtbare godsdienstige uitingen zijn dus in strijd met het doel van het uniform. Ook al handelt een BOA volledig integer en neutraal, toch kan hierdoor de schijn van partijdigheid ontstaan.
Dit argument berust op twee denkfouten:
De eerste denkfout is dat een uniform feitelijk tot doel heeft om neutraliteit uit te stralen. De reden dat mensen in een bepaalde functie een uniform dragen is zodat zij als dusdanig herkenbaar zijn. Als je iemand op straat ziet lopen met een pistool schrik je, maar niet als het iemand is in een politie-uniform. Door de kleding herken je de persoon als een agent in functie en weet je: deze persoon mag vanwege zijn functie een wapen dragen, boetes uitdelen, mensen arresteren en meer wat anderen niet zomaar mogen. Een BOA met een hoofddoek of keppeltje is nogsteeds herkenbaar als BOA.
De tweede denkfout is dat de schijn van neutraliteit beperkt kan worden tot godsdienstige uitingen. De schijn van neutraliteit of juist partijdigheid is compleet subjectief en kan ontstaat door iedere zichtbare individuele eigenschap. Is een mannelijke BOA die een man niet en later een vrouw wel een boete geeft een seksist? Waarom geeft die oudere BOA die oudere man geen boete maar die jongeren wel? Een blanke BOA die een donkere man staande houdt: zie je wel, Amerikaanse toestanden! Het probleem met dit argument is: als je écht wilt dat het uniform iedere schijn van partijdigheid tegengaat je alleen genoegen kan nemen met een uniform dat iedere denkbare individuele eigenschap bedekt. Dan moet je kiezen voor een uniform zoals van de stormtroopers in StarWars. Zij zijn volledig identiek en niet van elkaar te onderscheiden. Zolang je daar niet voor pleit en persoonlijke eigenschappen zichtbaar zijn moet je accepteren dat feitelijke neutraliteit in handelen het criterium is en niet de subjectieve schijn van neutraliteit.
Daarom is het opmerkelijk dat het argument over de schijn van neutraliteit vaak komt van dezelfde politici en opiniemakers die zich in het verleden keerden tegen onderzoek naar etnisch profileren door mensen van wie feitelijk neutraliteit verwacht wordt.
Vanuit sommige moslims zag ik op social media de vraag gesteld worden of je als praktiserende moslima überhaupt een BOA zou moeten willen zijn. Echter, of je een baan wilt en of je uitgesloten wordt voor een baan zijn twee fundamenteel verschillende discussies. Het gaat er niet om dat er verplicht BOA’s met hoofddoeken en keppeltjes moeten komen. Het gaat erom dat het kan.
Van mij hoeft geen enkele moslima met hoofddoek BOA te worden, maar ik juich toe dat het kan. Het liefst krijg ik nooit een boete, maar als ik die krijg is het irrelevant of ik die krijg van een man of een vrouw, van een jongere of een oudere BOA of van iemand met of zonder hoofddoek of keppeltje. Een terechte boete is terecht, een onterechte boete niet.
De meningen geuit in de columns behoren toe aan de individuele auteurs en vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs de standpunten van IslamOmroep.
Lees ook deze columns van Nourdeen Wildeman
Moskeeën aanvallen vrijwel onbestraft
Begin dit jaar verscheen ‘Maar dat mag je niet zeggen’ in de boekhandel.
(On)gerichte woede over moskee spionage
Nederland is een rechtstaat.