Duizenden jarenlang hebben mensen dieren gehouden. Onder meer voor consumptie. Door de technologische ontwikkeling is het voor het eerst in de geschiedenis mogelijk vlees ‘te kweken’ in een laboratorium. En dit is inmiddels een hele bedrijfstak geworden.
Foodtech-ondernemers proberen de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van bio-engeneering inmiddels al commercieel in te zetten.
De startup Eat Just Inc. uit San Fransisco, gesteund door onder andere miljardairs Thiel, Tetrick en Facebook-medeoprichter Eduardo Saverin, ontwikkelt momenteel vlees dat in zogeheten bioreactoren wordt gekweekt in plaats van op de boerderij. In tegenstelling tot plantaardige producten van bijvoorbeeld het merk Beyond Meat Inc. wordt kweekvlees gekweekt uit dierlijke cellen en is het qua structuur identiek aan vlees. “Genetisch is het dus echt vlees. We slaan alleen de slacht over als stap in het hele proces”, aldus Tetrick.
Maar juist het ontbreken van de slacht roept allerlei vragen op voor moslims (maar ook joden). Kan vlees bijvoorbeeld halal of koosjer zijn als het in een laboratorium wordt gekweekt en niet afkomstig is van een gedood dier, waarvan het bloed het lichaam heeft verlaten? En gaat het hier überhaupt wel om echt vlees?
Het gaat hier om hele grote vragen, aangezien het miljarden mensen betreft en de richtlijnen die zij volgen ten aanzien van vleesbereiding.
Het bovengenoemde bedrijf Eat Just, dat in 2021 liefst $267 miljoen ophaalde bij investeerders, richt zich nu ook op moslimconsumenten. Men heeft zelfs plannen aangekondigd om in augustus een faciliteit in Qatar te bouwen. Maar voordat de moslims daadwerkelijk kweekvlees zullen eten moet het uiteraard duidelijk zijn of het hier een halal product betreft. En dat stempel heeft men nog van geen enkele religieuze raad gekregen.
Sterker nog, de grootste moslimorganisatie van Indonesië – Nahdlatul Ulama – deed precies het tegenovergestelde in september. Men gaf een verklaring uit waarin gesteld wordt dat gekweekte cellen “in de categorie ‘karkas’ vallen, daarom wettelijk onrein zijn en dus verboden voor consumptie”.
De fatwa uit Indonesië, qua aantal het grootste moslimland ter wereld, zou autoriteiten in andere landen kunnen aanmoedigen om soortgelijke beslissingen te nemen. Zo werd onlangs al in Pakistan besloten dat kweekvlees alleen is toegestaan als de oorspronkelijke cellen afkomstig zijn van dieren die zijn geslacht volgens het sharia-conforme proces. Praktisch alle bedrijven in deze sector werken echter met cellen die afkomstig zijn van levende dieren.