In hun boek ‘Children of Al-Andalus‘ duiken fotograaf Hicham Ghalbane en schrijver Rick Leeuwestein samen de geschiedenis in met nazaten van de moslims en joden die na 1492 door de christenen werden verdreven naar Marokko.
Rick en Hicham legden meer dan veertig van deze Andalusische Marokkanen vast in woord en beeld. Een deel van deze portretten is nu te zien op het Waterlooplein. Het grootste deel van de tentoonstelling hangt in het aangrenzende Kunstkabinet van het Joods Museum, dat nu helaas niet bezocht kan worden door de lockdown.
Hicham vertelt:
“Weinig mensen kennen deze belangrijke geschiedenis van tolerantie: in identiteit, cultuur en taal, maar ook in wetenschap, architectuur en natuurlijk de keuken.”
In 2017 besloot hij met Rick samen naar het Spaanse Andalusië af te reizen. Ze bezochten daar tientallen joodse en islamitische nakomelingen van Al-Andalus, dat zij ‘het verloren paradijs’ noemen.
Bij een van die ontmoetingen krijgen zij een roestige, oude huissleutel in hun handen gedrukt. De sleutel werd vijfhonderd jaar geleden door een gevluchte familie uit Al-Andalus meegenomen en generaties lang doorgegeven. “Volgens een bekende legende brachten moslims en joden vanaf de vijftiende eeuw, na hun verdrijving van het Iberisch Schiereiland, de sleutels mee van hun achtergelaten huizen in Granada, Sevilla, Córdoba en Toledo. In de hoop ooit weer terug te keren”, vertelt Hicham.
Tijdens hun reizen door Marokko ontdekten Rick en Hicham dat de nazaten van de gevluchte moslims en joden deze verhalen nog altijd met elkaar delen. De gedeelde ‘verloren’ cultuur is boeiend en door de boodschap van tolerantie ook nog actueel.
“Wij hebben geprobeerde om deze eeuwenoude verhalen een gezicht en een stem te geven. Het is een voorbeeld van hoe we elkaar kunnen respecteren en accepteren, ondanks verschillen in elkaars afkomst, cultuur, taal, religie en levenswijze.”
Hicham zegt daarover: “Onbekend maakt onbemind. We hebben de plicht om elkaar te blijven ontmoeten en elkaar te leren kennen, zodat we hopelijk ooit verenigen. In de Koran staat een prachtige vers, die ons blijft inspireren: ‘O mensheid, wij hebben jullie geschapen uit een man en een vrouw. Wij hebben jullie tot volken en stammen gemaakt, opdat jullie elkaar leren kennen’.”
Dit artikel is gebaseerd op een interview van NH Nieuws